Υπερθέρμανση υπολογιστή. Γιατί συμβαίνει και πως να το λύσετε.

Σε όλους μας θα έχει τύχει να ακουμπάμε το πληκτρολόγιο του Laptop και να τσουρουφλάει ή να ακούμε τον σταθερό υπολογιστή μας να αγκομαχάει.
Γιατί όμως δε πρέπει να το αφήνουμε αυτό να συμβαίνει και τι πρέπει να κάνουμε για να το σταματήσουμε;

Οι σταθεροί υπολογιστές και τα Laptop χρησιμοποιούν αλουμινένιες ψύκτρες και ανεμιστηράκια για να διώχνουν τη θερμότητα από τα εξαρτήματα που υπερθερμαίνονται.

Τα ανεμιστηράκια τραβάνε τη σκόνη προς το εσωτερικό του μηχανήματος με αποτέλεσμα να αρχίζουν να γεμίζουν σκόνη και βρωμιές όλα τα κυκλώματα και τα ανεμιστηράκια να αρχίζουν να επιβραδύνονται ή να σταματάνε και τελείως. Τότε είναι που ξεκινούν τα προβλήματα σε περίπτωση που δε κάνουμε συντήρηση.

Αν σταματάει η ροή του αέρα, σταματάει και η σωστή ψύξη με αποτέλεσμα να υπερθερμαίνεται ο υπολογιστής. Σε υψηλές θερμοκρασίες ο υπολογιστής αρχίζει να αργεί αισθητά και υπάρχει κίνδυνος καταστροφής εξαρτημάτων του υπολογιστή.

Θερμοαγώγιμες Πάστες

Ένας λόγος που αυξάνονται οι θερμοκρασίες σε ένα υπολογιστή είναι όταν παλαιώνονται οι θερμοαγώγιμες πάστες των ψυκτρών. Οι ψύκτρες για να εφάπτονται άψογα με τα αντίστοιχα chip τα οποία ψύχουν, χρειάζονται μία ειδική θερμοαγώγιμη πάστα στο ενδιάμεσο σημείο επαφής, η οποία είναι υπεύθυνη να "γεμίζει τα κενά" τα οποία υπάρχουν μεταξύ δύο αντικειμένων που εφάπτονται, προκειμένου να είναι τέλεια η επαφή σε όλη την επιφάνεια. Μπορεί να μην είναι ορατό το κενό με γυμνό μάτι αλλά μπορείτε να δείτε πως θα ήταν σε απεικόνιση. Στην εικόνα δεξιά βλέπουμε το πάνω σημείο (Cooler) το οποίο είναι η ψύκτρα, το κάτω σημείο όπου είναι ο επεξεργαστής (CPU) και ενδιάμεσα η θερμοαγώγιμη πάστα (Thermal Paste) η οποία έχει εισχωρήσει στα κενά σημεία επαφής. Έτσι δημιουργείται ένα ενιαίο νοητό σώμα για τη μεταφορά της θερμότητας προς την ψύκτρα.

Αυτή η πάστα τήνει να ξερένεται μετά από καιρό με αποτέλεσμα να χάνει την ιδιότητά της. Για αυτό το λόγο χρειάζεται αλλαγή κάθε λίγα χρόνια, ιδιαίτερα στα Laptop.

Ψύξη σε Σταθερούς Υπολογιστές

Εκτός από τη συντήρηση, πολλές φορές τίθεται και θέμα της σωστής τοποθέτησης των ανεμιστήρων στα σωστά σημεία σε ένα κουτί Η/Υ.

Ένας σταθερός υπολογιστής διαθέτει ψύκτρες και ανεμιστηράκια σε σημεία τα οποία θερμαίνονται πολύ, όπως ο επεξεργαστής, η κάρτα γραφικών και το τροφοδοτικό.

Υπάρχει η ανάγκη όμως για ανεμιστήρες και σε άλλα σημεία ώστε να υπάρχει μια ομαλή ροή του αέρα μέσα στο κουτί. Καλό είναι να ψύχονται και οι σκληροί δίσκοι (όχι SSD) με ανεμιστηράκια και να υπάρχουν τουλάχιστον άλλα 2 ανεμιστηράκια κουτιού, δηλαδή ένας ανεμιστήρας εισαγωγής φρέσκου αέρα από έξω και ένας εξαγωγής θερμού αέρα από το κουτί.

Η σωστή ψύξη και ροή αέρα που πρέπει να έχει ένα κουτί H/Y, απεικονίζεται αριστερά και είναι αυτή:

Ψύξη σε επεξεργαστή, κάρτα γραφικών και δίσκους τα οποία διώχνουν τη θερμότητα από πάνω τους
Τοποθέτηση ανεμιστήρα εισαγωγής αέρα από το μπροστά μέρος του κουτιού ή από το κάτω μέρος.
Τοποθέτηση ανεμιστήρα εξαγωγής ζεστού αέρα στο πίσω μέρος του κουτιού ή στο πάνω μέρος, αφού ως γνωστό η ζέστη πάει προς τα πάνω.

Έτσι υπάρχει μία ομαλή ροή και ανανέωση του αέρα στο κουτί. Φυσικά το κάθε σημείο ψύξης παίζει το δικό του ρόλο και είναι σημαντικό να λειτουργούν όλα σωστά, αλλιώς μετά αρχίζουν τα προβλήματα.

Τα ανεμιστηράκια καλό είναι να είναι όσο πιο μεγάλα γίνεται, για να έχουν περισσότερη ροή αλλά και λιγότερο θόρυβο, λόγω χαμηλότερων στροφών από τα μικρά ανεμιστηράκια.

Καλό είναι επίσης να είναι δεμένα τα καλώδια στο εσωτερικό ώστε να καταναλώνουν λιγότερο χώρο, να μην εμποδίζουν τη σωστή ροή αέρα και να αφαιρούνται τυχόν καλώδια από παλιές συσκευές που δε χρησιμοποιούνται (Floppy Disk, παλιά CDROM κτλ).

Είναι καλύτερα να βρίσκεται τοποθετημένος ένας πύργος πάνω σε ένα γραφείο από ότι στο πάτωμα γιατί έτσι ρουφάει λιγότερη σκόνη, με αποτέλεσμα να διατηρεί χαμηλότερες θερμοκρασίες. Καλό είναι να αποφεύγονται σημεία δίπλα σε καλοριφέρ ή άλλες πηγές θερμότητας, ενώ τα κλιματιστικά που χρησιμοποιούμε μόνο για ψύξη το καλοκαίρι, είναι καλοδεχούμενα να φυσάνε προς το μηχάνημα μιας και προσφέρει λίγο ψύξη παραπάνω.

Ψύξη στα Laptop

Τα Laptop επηρεάζονται πιο εύκολα από την έλλειψη καλής ψύξης. Λόγω ότι συνήθως διαθέτουν μόνο ένα ανεμιστηράκι και ενιαία ψύκτρα η οποία καλείται να ψύξει τον κεντρικό επεξεργαστή, τον επεξεργαστή γραφικών και ίσως το κεντρικό τσιπ της μητρικής πλακέτας, είναι πολύ περισσότερες οι πιθανότητες βλαβών από τους σταθερούς Η/Υ που διαθέτουν ξεχωριστά και μεγάλα συστήματα ψύξης στα εξαρτήματά τους. Ο χώρος είναι πολύ περιορισμένος με αποτέλεσμα να φράζει το σύστημα ψύξης πολύ εύκολα. Για αυτό το λόγο τα Laptop θέλουν συχνότερη συντήρηση και προσοχή στα σημεία που το ακουμπάμε ώστε να εισέρχεται όσο λιγότερη σκόνη και βρωμιά γίνεται.

Σίγουρα είναι καλό να χρησιμοποιείται βάση ψύξης για Laptop, αλλά δυστυχώς έχει "υπερεκτιμηθεί" η αξία της σε σχέση με τη συντήρηση του Laptop. Αυτό σημαίνει ότι η πιο σωστή κίνηση είναι να διατηρούμε τη κατάσταση του εσωτερικού του Laptop σε τέτοια μορφή ώστε να ψύχεται με τα εργοστασιακά συστήματά του και όχι με "πατέντες". Δεν αρκεί μία βάση για να ψύξει ένα Laptop. Η ψύξη που προσφέρει η εσωτερική ψύκτρα που εφάπτεται άμεσα με τα κυκλώματα δε μπορεί να συγκριθεί με ένα ανεμιστήρα που απλά φυσάει αέρα από έξω για να διώξει το ζεστό αέρα από το εσωτερικό.

Και πάλι ισχύει εδώ ότι πρέπει να υπάρχει ελεύθερη είσοδος του αέρα και ελεύθερη έξοδος του ζεστού από το εσωτερικό.

Συντήρηση και καθαρισμός Υπολογιστή

Οι σταθεροί υπολογιστές χρειάζονται μία συντήρηση/καθαρισμό κάθε 6-10 μήνες περίπου, αναλόγως το σημείο και το χώρο, και τα Laptop κάθε 1-2 έτη περίπου. Οι πάστες δεν είναι πάντα ανάγκη να αλλάζονται τόσο νωρίς αλλά προληπτικά καλό είναι.

Το καθάρισμα είναι μία γρήγορη διαδικασία στους σταθερούς ενώ στα Laptop εξαρτάται από το αν υπάρχει πρόσβαση στο σύστημα ψύξης χωρίς να χρειάζεται να αποσυναρμολογηθεί σχεδόν όλο το Laptop.

Κάνοντας τη σωστή συντήρηση εξασφαλίζουμε εκτός από μέγιστη απόδοση, τη μακροζωϊα του μηχανήματος, δε θα χρειάζεται ούτε καινούργια συστήματα ψύξης, ούτε καινούργια εξαρτήματα λόγω καταστροφής.

Το καθάρισμα πρέπει να γίνεται στα σωστά σημεία με αέρα δυνατής πίεσης, να λιπαίνονται οι ανεμιστήρες αφού καθαριστούν και να καθαρίζονται οι κυψέλες στις ψύκτρες.

Κάντε ένα έλεγχο σήμερα κιόλας στους υπολογιστές σας! Πιστέψτε με, δε θα πιστεύετε στα μάτια σας τι μπορεί να έχει μέσα ένα κουτί Η/Υ ή ένα Laptop.