Συνήγορος του Καταναλωτή: "Τρελές χρεώσεις σε χρήστες κινητών"

Κατακόρυφη αύξηση των αναφορών στον ΣτΚ για ανεπιθύμητες χρεώσεις των συνδρομητών κινητής τηλεφωνίας. Ιδιαίτερα επιθετικές οι πρακτικές που χρησιμοποιούν. Πώς «υποκύπτουν» οι καταναλωτές.

Την παρέμβαση της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων ζητεί ο Συνήγορος του Καταναλωτή (ΣτΚ), προκειμένου να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα των ανεπιθύμητων και παράνομων χρεώσεων που επιβάλλουν οι εταιρείες Υπηρεσιών Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ) στους συνδρομητές κινητής τηλεφωνίας.

Οι Υπηρεσίες Πολυμεσικής Πληροφόρησης (ΥΠΠ) σχετίζονται με τη μετάδοση πληροφορίας/περιεχομένου σε δίκτυα ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Παραδείγματα ΥΠΠ αποτελούν οι ψηφοφορίες (π.χ. ψηφοφορία για Eurovision), διαγωνισμοί, αγορά (downloading) ringtones, logos, videos, παιχνιδιών μέσω SMS, παροχή τεχνικής υποστήριξης, παιχνίδια από την τηλεόραση στα οποία συμμετέχουν οι χρήστες μέσω τηλεφώνου, υπηρεσίες πληροφόρησης καιρός, αστρολογία/χαρτομαντεία, υπηρεσίες ενηλίκων κ.ά.

Όπως επισημαίνει ο ΣτΚ Λευτέρης Ζαγορίτης, ορισμένες εταιρείες έχουν γίνει τόσο επιθετικές τους τελευταίους μήνες, κάτι που αποτυπώνεται στην κατακόρυφη αύξηση των καταγγελιών στην ανεξάρτητη αρχή.

Το 85,1% των καταναλωτών που προσφεύγουν στο ΣτΚ δικαιώνονται, ωστόσο η συντριπτική πλειονότητα όσων έχουν επιβαρυνθεί με αθέμιτες χρεώσεις δεν φτάνουν ποτέ στο ΣτΚ. Γι' αυτό και η ανεξάρτητη αρχή ζητεί τη λήψη προληπτικών μέτρων, με βασικότερο την τροποποίηση και τη συμπλήρωση του Κώδικα Δεοντολογίας, ώστε να προστατευθούν αποτελεσματικά τα δικαιώματα των καταναλωτών.

Σύμφωνα με τον ΣτΚ, το τελευταίο διάστημα εμφανίσθηκαν νέες μορφές επιθετικών εμπορικών πρακτικών, οι οποίες συνδυάζονται με τη χρήση των smartphones και οδηγούν τους καταναλωτές, μέσα από διαρκώς εξελισσόμενες και δυναμικές εφαρμογές, στην εγγραφή τους, χωρίς τη βούλησή τους, ως συνδρομητών. Το αποτέλεσμα είναι ανεπιθύμητες χρεώσεις που επιβαρύνουν περαιτέρω τους λογαριασμούς κινητής τηλεφωνίας.

Πιο συγκεκριμένα, με βάση την παραπάνω πρακτική, την οποία, όπως διαπιστώθηκε, εφαρμόζουν εδώ και μερικούς μήνες ήδη δύο εταιρείες πολυμεσικής πληροφόρησης, οι χρήστες «έξυπνου κινητού» που χρησιμοποιούν το 3G δίκτυο ορισμένου παρόχου [δηλαδή τα δεδομένα τους (data), όχι μέσω ασύρματης πρόσβασης (WI-FI)] εγγράφονται σε υπηρεσίες πολυμεσικής πληροφόρησης οι οποίες είναι υπηρεσίες αυξημένης χρέωσης, χωρίς να καταχωρούν οι ίδιοι με θετική τους ενέργεια τον αριθμό της κινητής τους σύνδεσης σε ορισμένο για τον σκοπό αυτό πεδίο ιστοσελίδας παροχής ΥΠΠ.

Η ιστοσελίδα παροχής της ΥΠΠ εμφανίζεται στην οθόνη της συσκευής του κινητού τηλεφώνου ως αναδυόμενο παράθυρο (pop-up window ή ως display banner), «γνωρίζοντας» προφανώς ήδη τον αριθμό της κινητής σύνδεσης. Η εγγραφή και άρα η χρέωση για την υπηρεσία γίνεται με την άσκηση πίεσης σε εικονίδιο με την ένδειξη «ΕΙΜΑΙ ΠΑΝΩ ΑΠΟ 18», ή «έναρξη», ή «ΟΚ», ή «ΕΙΣΟΔΟΣ», ή άλλες παρόμοιες ενδείξεις και, στη συνέχεια, αφού επιλεχθεί το σχετικό κουτάκι (tickbox) με το οποίο δηλώνεται η αποδοχή από τον χρήστη των συναλλακτικών όρων (ΓΟΣ), μεταξύ των οποίων και το ποσό της χρέωσης για την παροχή της συνδρομητικής υπηρεσίας, με την άσκηση πίεσης σε εικονίδιο με την ένδειξη «επιβεβαίωση», ή «ΟΚ», ή «ΕΙΣΟΔΟΣ» κ.λπ.

Αυτός ο κίνδυνος της ακούσιας (τυχαίας ή εκ παραδρομής) ενεργοποίησης είναι αυξημένος, όταν η ιστοσελίδα της συνδρομητικής υπηρεσίας εμφανίζεται αιφνιδιαστικά στην οθόνη της συσκευής του κινητού τηλεφώνου κατά την πλοήγηση στο διαδίκτυο ως αναδυόμενο παράθυρο (pop-up window) και κορυφώνεται αν συνυπολογιστεί το γεγονός ότι κατά το αρχικό στάδιο δεν απαιτείται από την εφαρμογή η εισαγωγή με θετική ενέργεια από τον χρήστη του αριθμού της κινητής του σύνδεσης στην ιστοσελίδα της.

Έτσι, ο άπειρος χρήστης, προσπαθώντας να «εξαφανίσει» το αναδυόμενο παράθυρο από την οθόνη του, προχωρεί σε επαναλαμβανόμενες ενέργειες που ενέχουν τον κίνδυνο να δοθεί, για τεχνικούς λόγους, εντολή διαφορετικού περιεχομένου από αυτό του «κλεισίματος» του παραθύρου. Συνεπεία αυτής της πρακτικής, ο καταναλωτής περιέρχεται σε εξαιρετικά δυσχερή θέση, δυσανάλογη με τα τεχνικά μέσα απόδειξης που ο μέσος χρήστης μπορεί να διαθέτει, αφού η πολυπλοκότητα των ψηφιακών συστημάτων που χρησιμοποιούνται για τη διαδικτυακή (online) σύναψη τέτοιων συμβάσεων δεν του επιτρέπει να έχει πρόσβαση σε εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να αποδείξουν την ενεργητική (ή μη) σύμπραξή του στην εγγραφή.

Επισημαίνεται ότι οι χρεώσεις αυτές εμφανίζονται αυτόματα στον λογαριασμό παροχής υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών που λαμβάνει, χωρίς άλλη σχετική από πλευράς του εξουσιοδότηση προς τον πάροχο των υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών που χρησιμοποιεί.

Η χρέωση των μηνυμάτων αυτών γίνεται συνήθως σε εβδομαδιαία βάση με ανώτατο ποσό ανά υπηρεσία τα 20 ευρώ τον μήνα χωρίς ΦΠΑ. Μετά από ενδελεχή εξέταση των σχετικών αναφορών που δέχθηκε ο ΣτΚ, προχώρησε σε συστάσεις προς τις εταιρείες που εφαρμόζουν την ως άνω πρακτική, επισημαίνοντας ότι οι χρεώσεις είναι παράνομες.

Ωστόσο, από τις απαντήσεις των εταιρειών ΥΠΠ αναδείχθηκαν και πτυχές του θέματος που εγείρουν ζητήματα για τον ρόλο και των παρόχων κινητής τηλεφωνίας με τους οποίους συνεργάζονται οι πάροχοι ΥΠΠ στη σχετική διαδικασία. 'Oπως προκύπτει, οι πάροχοι κινητής τηλεφωνίας συμμετέχουν ενεργά στην ενεργοποίηση των ΥΠΠ, εγκρίνοντας και πιστοποιώντας εξατομικευμένα τις ΥΠΠ που παρέχονται στον καταναλωτή, λαμβάνοντας το οικονομικό αντάλλαγμα που ορίζεται στη σύμβασή τους με τους παρόχους ΥΠΠ, γεγονός που θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη συνευθύνη τους.

Πηγή: Euro2Day